+90 (532) 156 82 62

Kudüs Turu Gezi Rehberi

Müslümanlar için Mescidi Aksa iki kıblenin ilki, Kabe’den sonra yer yüzünde inşa edilmiş ikinci en eski kutsal mabet ve Mekke'deki Mescid-i Haram ve Medine’deki Mescid-i Nebevi'den sonra üçüncü kutsal mekandır. İslam, Kudüs'ün kutsallığını bu üçlü vasfın üzerine bina etmek suretiyle Mescid-i Aksa’da Hz. Adem, Hz. Süleyman ve Hz. Muhammed'in peygamberlik misyonlarinı birleştirmiş şehre hem kozmolojik, hem de aşkın manalar yüklemiştir.Değil mi ki Mescid-i Aksa aslında Beytülmakdis'tir, Süleyman'ın mabedidir. Orası mehd-i İsa Aleyhisselamdir; Hz. İsa’nin beşiğidir. Orası Hz. Idris, Hz İsa ve Hz. Muhammed,in uruçlarının, göklere yükselişlerinin basamağı, Mirac-i Muhammedi'nin şahididir. Selahaddin'in rüyası, Kanuni'nin miras, Abdülhamid'in davasıdır.

Kudüs turu rehberimize ilk önce bilinmesi gereken en önemli husus ile başlıyalım.

Mescidi Aksa neresi ?

Mescidi Aksa, etrafı Osmanlı döneminde son şeklini almış Kudüs eski şehir duvarlarının içinde, 144 dönümlük bir alan. Bu alanın üzerinde altın kubbeli Kubbetüssahra, Aksa Camii, Burak Mescidi, Mervan Mescidi, irili ufaklı onlarca oda, mihraplar, sebiller ve namaz kılmak için yükseltilmiş platform bulunuyor. Müslüman inancına göre bu alanın içindeki herhangi bir bina değil, her taş, her ağaç, her karış toprak Mescidi Aksa’nın bir parçası

Mescidi Aksa

1.Kubetüs Sahra, Kudüs mimarisinin altın renkli incisi

Kubbetüs Sahra, 691-692'de Emevi Halifesi Abdülmelik ibn Mervan'in emriyle inşa edilmeye başlandı. İnşaat 699'da tamamlandığında Kubbetüs Sahra İslam mimarisinin olduğu kadar bütün dünya mimarisinin de bir incisi konumundaydı. Bugün Kubbetüssahra yeryüzünde ayakta duran en eski İslam binası olma vasfını da taşımaktadır. Kabe de dahil olmak üzere Kubbetüssahradan önce varolan bütün İslam binaları zamanla yıkılmış ve yeniden yapılmış, Kubbetüs Sahra ise kubbesindeki tadilatlar ve dış cephesini saran mozaiklerin çinilerle değiştirilmesi dışında hiçbir yıkımve yeniden yapım geçirmemiştir.

Kubbetüs Sahra'nın Ebatları
Kubbetüs Sahra, kenar uzunlukları 18'er metre yapı. Sekizgenin köşelerinden geçen dairenin çapı 48 metre Kenarlardan dördünün üzerinde birer kapı, her kenar üzerinde de yedişer pencere bulunuyor. Kubbe 20,20 metre çapında ve 20,48 metre yüksekliğinde. Binanın kendisiyle birlikte kubbe yüksekliği 31 metreyi bulur.

2.Aksa Cami (Cuma Cami & Ömer Cami & Kıble Cami)

Kudüs turu nda göreceğimiz Aksa Cami Mescidi Aksa alanı içindeki ikinci büyük İslam binasıdır Taberi Tarihi, Hz. Ömer’in Kudüs'e geldiği dönemde bugün Cami'nin bulunduğu yerde eski bazı Yahudi binalarının kalıntılarının, bu mekanın hemen doğusunda da Meryem Kilisesi adında bir kilisenin bulunduğunu kaydeder. Hz. Ömer askerleriyle birlikte ilk namazı bu kalıntıların olduğu yerde kılar ve kendisi de çalışarak bu kalıntıların üzerini palmiye dallarıyla kapatmak suretiyle Aksa Cami'nin ilk temellerini atar.
Nitekim 670'te Kudüs' ü ziyaret eden Arculf adındaki Avrupalı bir gezgin Müslümanların Beytülmakdis alanının bir kösesinde dört köşe bir mabetlerinin bulunduğunu ve bu sıradan yapıda 3000 kişinin ibadet edebil ligini yazmıştır. Kubbetüssahra'yi yaptıran Abdülmelik ibn Mervan'in oğlu Halife el-Velid 705-715 arasında bugünkü Aksa Camii'nin ilk halini, Hz. Ömer döneminde inşa edilmiş olan bu basit yapının yerine yaptırmıştır. Velid'in yaptırdığı bina uzun ömürlü olmamış, 747 veya 748 de bir depremde hemen tamamen yıkılmıştır.
Abbasiler binayı restore etmek istediklerinde maddi imkânsızlıktan dolayı el-Velid'in binanın kapılarına ve belki de kubbesine taktirmış olduğu altın ve gümüş plakalari eritmiş ve para basmışlardı. Bundan sonraki asırlar boyunca Aksa Cami defalarca yıkılıp yeniden inşa edilmiş, her binadan da ancak bazı parçalar bir sonraki binada ayakta kalabilmiştir. Bugün müdekkik bir gözün kolaylıkla ayırt edebileceği üzere Aksa Camii onlarca ayrı binadan alınmış bir derleme bina hissi vermektedir.

3.Ağlama Duvarı, Beytülmakdis'in son hatırası

Ağlama Duvarı Mescidi Aksa'nın batı tarafındaki istinat duvarıdır. ilk defa Kral Büyük Herod tarafından MÖ 19 yılında yaptırılan duvar, o zamanlar önündeki vadi bugün olduğu gibi dolmamış olduğundan çok daha yüksek görünüyordu. Herod'un yaptırdığı duvarın 17 sıra taşı (yaklaşık 19 metre) bugün yer altında bulunmaktadır. Yerüstünde bulunan 13 metre yüksekliğindeki kısım 28 taş sırasından oluşur. Yer üstünde olan taşların yedi sırası Herod döneminden, büyük dikdörtgen görünümlü taşlardan oluşur. Bu bölümdeki taşların çoğu iki tonla sekiz ton arasında değişen ağırlığa sahiptir. Ağlama Duvar’ının daha güneyinde, Batı Duvarı’nın üzerinde 13 metre uzunluğunda ve tahminen 570 ton ağırlığında bir taş bile vardır. Ağlama Duvar’ının taşlarının dört sırası Emeviler döneminde, on dört sırası Osmanlılar döneminde ve son üç sırası da İngiliz Manda Yönetimi döneminde eklenmiştir.

4. Kıyamet Kilisesi veya Kutsal Kabir Kilisesi

Kudüs Eski Şehri'nin Hristiyan Mahallesi'nin kalbi durumundaki Kıyamet Kilisesi Katolik, Ortodoks, Ermeni, Süryani, Kipti ve Habeş kiliselerine mensup Hristiyanlar için yeryüzündeki en kutsal mekandır. Protestanlar dışında bütün Hristiyanlar bu mekanın Hz. İsa'nın çarmıha gerildiği, gömüldüğü ve nihayet dirildiği mekan olduğuna inanırlar. Kilise bu sebeple Kıyamet (Diriliş) Kilisesi adını almıştır. Hristiyan inancına göre Kıyamet Kilisesi, İncil’de üzerinde Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği söylenen Golgota (Kafatası) Kayasının bulunduğu mekandadır. Burada Romalılar döneminden kalma bir Afrodit Tapınağı bulunmaktaydı. Hristiyanlar Roma imparatoru Hadrian in bu tapınağı Hz. İsa'nın mezarına hakaret etmek ve yerini unutturmak için husussan yaptırdığını iddia eder. Her durumda mekan Hristiyanlık için kutsallığını ancak Roma İmparatoru I. Constantin'in Hristiyanlık dinini benimsemesi, annesi Azize Helena'yı Kudüs ve civarındaki kutsal mekanları tespit etmek ve bu mekanlarda kiliseler yaptırmakla görevlendirmesi sonrasında kazanmıştır.


 

Yorum Yapın

Yorumlar